Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Yayınlandı 28 Temmuz 2028

Yönetmelik'le birlikte doğrudan satışlar ulusal mevzuat temelinde ilk kez kapsamlı bir şekilde düzenlenmiş olup doğrudan satış sistemlerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu doğrultuda Yönetmelik, doğrudan satış sisteminin şeffaf, adil ve güvenilir şekilde işlemesine yönelik kuralları ve doğrudan satış sisteminin piramit satış sistemine dönüşmesini önlemeye dair tedbirleri içermektedir. Bununla birlikte doğrudan satıcılar ve doğrudan satış şirketlerine yönelik getirilen kapsamlı düzenlemeler aynı zamanda bir denetim mekanizması da sağlamaktadır.
 

A. Kapsam ve Uygulama Alanı
 

Yönetmelik hükümlerinin doğrudan satış sistemleri, doğrudan satış şirketleri ve doğrudan satışlara yönelik uygulanacağı düzenlenmiş olup ilgili tanımlamalara 4. madde hükmünde yer verilmiştir. Bu noktada;
 

• Doğrudan satış sistemi, "doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş sözleşmesi ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösteren doğrudan satıcının, tüketiciye mal veya hizmet sattığı ya da pazarladığı satış sistemini"

• Doğrudan satış şirketi, "doğrudan satış sistemi kapsamında tüketiciye mal veya hizmet satışını gerçekleştiren satıcı veya sağlayıcıyı"

• Doğrudan satış ise, "tüketicinin, doğrudan satıcıdan ya da aracılık ettiği doğrudan satış şirketinden mal veya hizmet satın alması neticesinde doğrudan satıcının menfaat elde ettiği satışı" ifade etmektedir.

Bunun yanında, doğrudan satıcının kazanç planı dahilinde herhangi bir menfaat elde etmediği, doğrudan satış şirketi veya doğrudan satıcı olmayan üçüncü kişiler tarafından tüketiciye yapılan mal veya hizmet satışlarına Yönetmelik hükümleri uygulanmayacaktır.
 

Bir diğer kapsam dışı hal ise, doğrudan satıcının kendisinin oluşturduğu bir sistem veya aracı hizmet sağlayıcılara ait platformlar vasıtasıyla mesafeli olarak gerçekleştirdiği doğrudan satışlardır. Bu satışlar yönünden yalnızca Yönetmelik'in 8/2 hükmü uygulama alanı bulacaktır. İlgili hüküm doğrudan satıcının doğrudan satış şirketine ait mal veya hizmetlerin satılması yahut satışa aracılık edilmesi halinde doğrudan satıcı numarasının belirtilmesi zorunluluğunu ve bu kapsamda doğrudan satış şirketine karşı sorumluluğunu içermektedir.

B. Doğrudan Satış Sisteminin Genel İlke ve Esasları
 

Yönetmelik'le birlikte doğrudan satış sisteminin genel ilke ve esasları şu şekilde belirlenmiştir;

• Satılabilirlik ve Pazarlanabilirlik: Doğrudan satışa konu mal veya hizmetin tüketicilere satılabilir ve pazarlanabilir nitelikte olması zorunluluğu getirilmiştir. Bununla birlikte mevzuatı uyarınca piyasaya arzı yasaklanan mal veya hizmetler ile doğrudan satış yöntemiyle piyasaya arzı yasak olan mal veya hizmetlerin; Sermaye Piyasası Kanunu'nda tanımlanan sermaye piyasası araçları ile kripto varlıkların doğrudan satış sistemi ile satışı yasaktır.
   

• Yanıltıcı Bilgi Vermeme: Doğrudan satış sisteminde kişilere hızlı zengin olma fırsatları, gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler gibi sistemle ilgili yanıltıcı bilgi verilemeyeceği öngörülmüştür. Yönetmelik, kişilerin baskı kurma, aldatma, rahatsızlık verme ve benzeri yollarla sisteme dahil olunmaya zorlanamayacağa da açıkça yer vermektedir.
   

• Tüketici Satışı Esası: Satışın tüketicileri esas almasının zorunlu olduğu, amacın doğrudan satış sistemine yeni satıcılar kazandırmak olmaması gerektiği öngörülmüştür. Bir diğer deyişle, kazanç doğrudan satış ile tüketicilere sunulan mal veya hizmetin satışından kaynaklanmalı, sisteme yeni satıcı kazandırılması esas alınmamalıdır.
   

• Menfaat Toplamı Sınırı: Doğrudan satıcılara sağlanan komisyon, prim gibi menfaatler toplamının, Şirketin doğrudan satışının yıllık net %50'sinden fazla olmaması; sisteme yeni doğrudan satıcıların katılımından kaynaklı olarak ödenen menfaat toplamının ise, ilgili takvim yılındaki tüm menfaatlerin %30'unu aşmaması zorunluluğu getirilmiştir. İlgili oranlar yönünden perakende satış karı hariç tutulmuştur.
   

C. Doğrudan Satış Şirketlerine Dair Esaslar
 

Yönetmelik'le, doğrudan satış faaliyetinde bulunacak şirketlere şirket türü, sermaye tutarı, yetki belgesi alınması ve tutar blokesini içeren çeşitli yükümlülükler getirilmiştir. Böylece, doğrudan satış faaliyetinde bulunacak şirket yönünden sayılan şartların sağlanması aranacaktır.
 

• Şirket Türü: Şirketin sermaye şirketi olması zorunlu tutulmuştur.
   

• Sermaye Tutarı: Şirketin en az 10 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip olması gerekmektedir.
   

• Bloke Hesap Şartı: Türkiye'de yerleşik bankalarda açılmış olan bloke hesap türlerinden (bloke vadeli mevduat, vadesiz mevduat, özel cari hesap, katılma fonu hesabı, döviz tevdiat hesabı, kıymetli maden hesabı) birine, 3 milyon TL yatırılmış olması gerektiği belirtilmiştir.

• Yetki Belgesi: Şirketin faaliyette bulunabilmesi için Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünden "Doğrudan Satış Yetki Belgesi" almasına dair zorunluluk getirilmiştir. Doğrudan satış yetki belgesi başvurusuna ilişkin detaylı düzenlemelere Yönetmeliğin 9-12. maddelerinde yer verilmiştir. Buna göre, İlgili belgenin geçerlilik süresi 3 yıldır. Belge başvurusunda eksik bilgi ve belgeler olması halinde ise tamamlanması için Genel Müdürlük tarafından verilecek sürenin 3 ayı geçemeyecektir. Tüm bunların yanında, Yönetmelikte belirtilen doğrudan satış şirketlerine ilişkin esasların ihlali halinde yetki belgesinin iptali mümkündür.
   

D. Doğrudan Satıcılara Dair Esaslar
 

Yönetmelik'le getirilen bir diğer düzenleme, doğrudan satıcıların doğrudan satış sistemine dahil olması ve ayrılmasına yönelik genel kuralları içermektedir. Buna göre;
 

• Sisteme Kayıt: 18 yaşından küçüklerin, fiil ehliyeti olmayanların, şirket ortakları ve yöneticileri ile bunların eşi ve birinci dereceye kadar kan ve kayın hısımlarının sisteme doğrudan satıcı olarak dahil edilemeyeceği düzenlenmiştir.
   

• Katılım Bedeli: Doğrudan satıcıdan, Sisteme dahil olması ya da kalması için yenileme, ücret, aidat ve benzer, isimler altında bir bedel tahsil edilemeyeceği, borç altına sokan belge alınamayacağı öngörülmüştür.

• Satıcı Numarası: Doğrudan satıcıların doğrudan satış şirketlerine ait mal veya hizmetlerin satışında ve aracılık edilmesinde, doğrudan satıcı numarasına yer vermesinin zorunlu olduğu düzenlenmiştir. Şirkete ait mal veya hizmetlerin satılması ya da satışına aracılık edilmesinde bu numaranın belirtilmesinden dolayı doğrudan satıcının Şirkete karşı sorumlu olacağı da öngörülmüştür.
   

E. Tüketici Lehine Getirilen Düzenlemeler
 

Yönetmelik ile tüketici lehine birtakım düzenlemeler getirilmiş olup aynı zamanda doğrudan satış şirketlerine ve doğrudan satıcılara tüketiciye yönelik bazı yükümlülükler getirilmiştir.
 

• Bilgilendirme Yükümlülüğü: Doğrudan satış şirketlerine ve satıcılara, tüketicileri bilgilendirme yükümlülüğü getirilmiştir. Bu kapsamda,
   
  • Şirketler; cayma hakkı, ürün bilgisi ve iade sürecine ilişkin bilgilendirme sistemi kurmalıdır.
     
  • Satıcılar ise, yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla tüketicilere bilgilendirme formu vermelidir. Aksi halde bu, "eksik bilgilendirme" teşkil edecek ve yükümlülük ihlali olarak değerlendirilecektir.

• Teslim Süresi Sınırı: Satışa konu malın teslim tarihi, bilgilendirme formunda belirtilen satış tarihinden itibaren otuz günü geçemeyecektir.
   

• 30 Günlük Cayma Hakkı: Doğrudan satışlarda tüketiciye 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı tanınmıştır. Bununla birlikte eksik bilgilendirmehalinde, doğrudan satışlarda tüketicinin cayma hakkını kullanmak için otuz günlük süreyle bağlı olmayacağı ve bu sürenin 1 yıla kadar uzayacağı öngörülmüştür.  Ayrıca Yönetmeliğin ekinde tüketiciler için örnek cayma formu da sunulmuştur.
   

• Müteselsil Sorumluluk: Şirketlerin, doğrudan satıcının söz konusu Yönetmelik kapsamında tüketiciye tanınan hakları kullandırmasından ve tüketiciye karşı diğer yükümlülükleri yerine getirmesinden doğrudan satıcıyla birlikte müteselsilen sorumlu olacağı öngörülmüştür.
   

F. Geçiş Dönemi
 

Yönetmelik'in yayımı tarihinden önce doğrudan satış faaliyetinde bulunan doğrudan satış şirketlerinin, yetki belgesi başvuruları Genel Müdürlük tarafından sonuçlandırılıncaya kadar faaliyetlerine devam edecekleri öngörülmüştür.
 

Bununla birlikte bu kapsamdaki şirketlerin 30 Ocak 2026 tarihine kadar şirket yapılarını ve faaliyetlerini, Yönetmelik'te düzenlenen usul ve esaslara uygun hale getirerek doğrudan satış yetki belgesi başvurusunda bulunmalarının zorunlu olduğu düzenlenmiştir.
 

G. Yürürlük Tarihi
 

Doğrudan satışlara yönelik önemli düzenlemeler barındıran Yönetmelik'in beşinci maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları 1 Ağustos 2026 tarihinde yürürlüğe girecektir. Diğer hükümleri ise yayım tarihi olan 8 Ağustos 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik'in tamamına buradan ulaşabilirsiniz.¹
 

^{________________________________
1}https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/ 2025/ 08/ 20250808-1.htm