Rekabet Hukukunda Uzlaşma İle İlgili Beklenen Yönetmelik Resmi Gazetede Yayımlandı 26 Temmuz 2021

1. Uzlaşma Mekanizması Nedir?

Uzlaşma mekanizması, aslında vergi mevzuatında yer alan uzlaşma mekanizması ile benzerlik arz etmektedir. Uzlaşma, 4054 Sayılı Kanun’un 43 üncü maddesine 24.06.2020 tarihinde yapılan değişiklikle gelen bir düzenlemedir. Bu doğrultuda Rekabet Kurulu (“Kurul”), hakkında soruşturma başlatılan ve ihlalin varlığı ile kapsamını kabul eden teşebbüs veya teşebbüs birlikleri ile soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşabilecek ve uzlaşma sonucunda idari para cezasında %25’e kadar indirim uygulanabilecektir.

Bu madde uyarınca idari para cezası tutarlarında indirim uygulanmış olması 5326 sayılı Kabahatler Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası kapsamında %25 indirim yapılmasına da engel teşkil etmeyecektir. Sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde, idari para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar uzlaşmanın taraflarınca dava konusu yapılamayacaktır. Dolayısıyla uzlaşmanın aslında ilgili teşebbüsler tarafından oldukça önemli ancak riskli bir prosedür olduğunu görüyoruz.

Yönetmelik’in uzlaşmanın genel ilkelerini düzenleyen 4 üncü maddesinde ise uzlaşma ile uygulanacak indirimin sınırları net olarak çizilmiş ve uzlaşma usulü sonucunda idari para cezasında yüzde ondan yüzde yirmi beşe kadar indirim uygulanabileceği belirtilmiştir.

2. Uzlaşma Görüşmeleri için Son Tarih Nedir?

4054 Sayılı Kanun’un 43 üncü maddesine eklenen yeni fıkra uyarınca uzlaşma görüşmeleri hakkında soruşturma başlatılan ve ihlalin varlığı ile kapsamını kabul eden teşebbüs veya teşebbüs birlikleri ile soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşma sağlanabileceği belirtilmektedir. Burada uzlaşma görüşmelerinin hakkında soruşturma başlatılan teşebbüslerin talebiyle başlatılacağı gibi Kurul tarafından re’sen de başlatılabileceğini de aktarmak isteriz.

3. Uzlaşma Görüşmeleri Nasıl Gerçekleştirilecek?

Yönetmelik’e göre teşebbüslerin uzlaşma talebi var ise bu taleplerini yazılı olarak Kurul’a iletmeleri gerekiyor. Kurul, bu talebi kabul edip tarafları uzlaşma görüşmelerine davet edebileceği gibi uzlaşma talebini reddetme yetkisi de bulunuyor. Burada Kurul, uzlaşma görüşmelerini başlatıp başlatmama kararını verirken,soruşturma taraflarının sayısı, soruşturma taraflarının önemli bir kısmının uzlaşmaya başvurup başvurmadığı, ihlalin kapsamı ile delillerin niteliği, soruşturma taraflarıyla ihlalin varlığına ve kapsamına ilişkin ortak bir kanaate ulaşmanın mümkün olup olmadığı hususlarını dikkate alacaktır.  Kurul, uzlaşma sürecini resen başlatması halinde, soruşturma taraflarını uzlaşma görüşmelerine direkt davet edecektir.

Soruşturma tarafları, Kurul’un göndereceği davete uzlaşma görüşmelerine başlamak isteyip istemediklerini, bu davetin tebliğinden itibaren on beş gün içinde yazılı olarak bildirmeleri gerekiyor. Bu süre geçtikten sonra yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır. Kurul’un soruşturma taraflarının talebini kabul etmesi ve soruşturma taraflarının da Kurul’un gönderdiği daveti süresinde kabul etmesi hallerinde, uzlaşma görüşmelerinin en kısa sürede başlatılacağı yönetmelikte belirtilmektedir.  

Burada uzlaşma görüşmelerine başlanmış olmasının, uzlaşma taraflarının kendileri hakkında isnat edilen ihlali kabul ettikleri anlamına gelmeyeceğini, uzlaşma taraflarının, uzlaşma metninin sunulmasına kadar uzlaşma sürecinden çekilebileceğini belirtmek isteriz.

Birden fazla uzlaşma tarafı var ise bu durumda uzlaşma görüşmeleri ayrı ayrı yürütülecek ve yapılan tüm görüşmeler kayıt altına alınacaktır. Son olarak Yönetmelik’te Kurul’a 4 üncümaddenin 6 ıncı fıkrasında bulunan hallerin varlığı halinde (Yürütülmekte olan uzlaşma sürecinden beklenen usuli faydanın sağlanamayacağının veya soruşturma taraflarıyla ihlalin varlığına ve kapsamına ilişkin ortak bir kanaate ulaşmanın mümkün olmadığının anlaşılması, Delillerin karartılması tehlikesinin bulunması, gizlilik yükümlülüğünün yerine getirilmemesi) uzlaşma nihai kararına kadar uzlaşma sürecinin tarafların tamamı veya bir kısmı için sona erdirilmesine karar verebilme yetkisi tanınmış bulunmaktadır. .

4. Uzlaşma Ara Kararı Nedir ve Hangi Hususları İçerir?

Yönetmelik uyarınca Kurul, uzlaşma görüşmelerinin tamamlanmasını takiben sürece ilişkin bir ara karar düzenleyecektir. Bu ara karar içerisinde aşağıdaki hususların yer alacağı belirtilmektedir.

Uzlaşma kararının en önemli noktası da şu ki; uzlaşma ara kararında yer verilen hususlar uzlaşma taraflarınca müzakere konusu yapılamayacak, Kurul’un ara kararda yer verdiği para cezalarında pazarlık söz konusu olmayacaktır.

5. Uzlaşma Süreci Nasıl Sonlandırılacak?

Yönetmelik uyarınca uzlaşma tarafı eğer uzlaşma ara kararında bildirilen hususları kabul ederse Kurul’a uzlaşma metni sunacaktır. Uzlaşma metni aşağıdaki hususları içerecektir.

Sunulan uzlaşma metninde eksikliklerin bulunması halinde Kurul, bir defaya mahsus olmak üzere yedi gün  içinde bu eksikliklerin giderilmesi için ilgili tarafa süre de verebilir. Bu süre içerisinde eksiklikler giderilmez ise ilgili taraf bakımından sürecin uzlaşma ile sonuçlanmadığı kabul edilerek olağan soruşturma usulü takip edileceği de açıkça belirtilmektedir.

Ayrıca önemle belirtmek gerekir ki usulüne uygun şekilde sunulan uzlaşma metni geri çekilemeyecektir.

Uzlaşma metninin Kurum kayıtlarına girmesinden itibaren on beş gün içinde, Kurul tarafından ihlal tespitinin ve idari para cezasının yer aldığı bir nihai kararla ilgili taraf bakımından soruşturma sonlandırılacaktır

Uzlaşma görüşmeleri her zaman uzlaşma ile sonuçlanmayabilir. Yönetmelik’in 11nci maddesine göre uzlaşma tarafının uzlaşma metnini süresi içinde göndermemesi, gönderilen uzlaşma metninde bulunan eksikliklerin süresi içinde giderilmemesi, Kurulun 4 üncü maddenin altıncı fıkrası kapsamında uzlaşma sürecinin sona erdirilmesine karar vermesi veya uzlaşma tarafının 6 ncı maddenin ikinci fıkrası doğrultusunda uzlaşma sürecinden çekilmesi hallerinde ilgili taraf bakımından uzlaşma süreci sonlandırılacak ve olağan soruşturma usulü takip edilecektir.

Yönetmelik’e göre bu durumda, uzlaşma görüşmeleri kapsamında uzlaşma tarafınca sunulan beyanlar dosya kapsamından çıkarılacak ve soruşturma sonucunda alınacak nihai karara dayanak yapılmayacaktır. Bu hususun tarafların uzlaşma görüşmelerinde daha rahat bilgi-belge paylaşması, uzlaşma görüşmelerinin olumsuz sonuçlanması halinde sunduğu belglerin aleyhine delil olarak kullanılması endişesini ortadan kaldırmak için oldukça faydalı olduğunu söylemeliyiz.

6. Yönetmelik, Devam Eden Soruşturmalara da Uygulanabilecek midir?

Yönetmelik’in geçici 1 incimaddesinde Yönetmelik hükümlerinin, yürürlüğe girmesinden önce başlatılan ancak soruşturma raporu tebliğ edilmemiş olan soruşturmalar hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.